اکنون که فصل زادآوری پرندگان تالاب زریبار است تیم پرنده نگری انجمن سبز چیا فعالیت های خود را روی ثبت زادآوری گونه های مختلف پرندگان در شهرستان مریوان اختصاص داده است، در ادامه فعالیت های تیم و با کمک یکی از دوستداران دنیای پرندگان در تاریخ ۱۹ خرداد ۹۴ تیم موفق به مشاهده پرنده ای شد که سالیان زیادی است در این فصل از سال در تالاب مشاهده نشده بود، این پرنده زیبا غاز خاکستری با نام کردی قاز از خانواده مرغابی سانان است.

 

 مشاهده و ثبت غاز خاکستری در فصل زادآوری بعد از سی سال در تالاب زریبار

با آغاز جنگ تحمیلی و نا امن شدن اطراف تالاب به دلیل وجود پایگاه های نظامی و با توجه به شرایط زندگی این پرنده که به صورت دسته جمعی و نیاز به امنیت بالا زندگی می کند زمانی که برای تغذیه به مزارع و زیستگاه های اطراف تالاب می رفت و این زیستگاه ها کاملا نا امن شده بود غازهای خاکستری برای بقای خود تالاب زریبار را ترک کردند. مشاهده این پرنده اکنون بعد از حدود سی سال هرچند به صورت اتفاقی هم باشد موجب خوشحالی دوستداران دنیای پرندگان و کسانی شد که روزگارانی دسته های زیادی از غاز خاکستری را در تالاب زریبار مشاهده می کردند.

این پرنده ۸۳ سانتی متر طول دارد و بزرگترین غاز در منطقه است . به جز فصل تولید مثل، پرندگانی اجتماعی اند و در طول روز در جنب و جوش اند. در علفزارها، باتلاق‌ها، نیزارها و بیشه‌های مرطوب و جزایر کوچک زادوولد می کند. غاز خاکستری برای تهیه ی غذا، اوایل صبح و بعدازظهر، به پرواز درآمده و در علفزارها، مزارع گندم و جو ، زمین‌های شخم زده و نزدیک سواحل، گیاهان اطراف رودخانه ها و از جلبک های آبهای  شیرین و دانه های گیاهان به تغذیه می پردازد.

در گذشته در تالاب زریبار تخم گذاری می کرده و از پرندگان بومی تالاب بود اما اکنون فقط به صورت مهاجر زمستان گذران در تالاب دیده می شود. با توجه به نبود زیستگاه مناسب و امنیت در تالاب جمعیت مهاجر پرنده هر سال کمتر می شود و گاه مجبور می شود مهاجرت اجباری را برگزیند که منجر به تلف شدن پرنده مهاجر می گردد و این مهاجرت اجباری باعث می شود در سال های آتی زیستگاه های خود را تغییر دهد.

مهمترین عوامل تهدید این پرنده در تالاب زریبار نبود امنیت و از بین رفتن زیستگاه به وسیله خانه باغی ها و ساخت و ساز و جاده سازی اطراف تالاب، شکار و سم پاشی مزارع است. برای بازگشت و یاماندن بیشتر این پرنده در تالاب لازم است که مزارع اطراف تالاب از  امنیت بیشتری برخوردار شوند، حصار کشی باغات از بین برود و از تردد مردم وآلودگی صوتی تا حد امکان جلوگیری شود.

همه ی ما امیدواریم که این غاز نر تنها نباشد و اگر بتوانیم زادآوری این گونه را ثبت کنیم خبر خوشحال کننده ای برای همه ی دوستداران دنیای پرندگان در کشورمان است. مشاهده این گونه پرندگان زیبا و با ارزش نشانگر اهمیت بالای اکولوژیک و توانمدی زیستگاه های تالاب زریبار از نظر تغذیه و امنیت است که هرساله به تعداد گونه ای پرندگان زادآور در آن افزوده می‌شود و با توجه به  این تنوع بالا احداث سایت پرنده نگری در زریبار امری انکار ناپذیر است که مسئولین محترم لازم است در این راستا اقدامات لازم را انجام دهند و تیم پرنده نگری انجمن سبز چیا هم به نوبه ی خود آماده است که تجربیات و برنامه های لازم در این زمینه را با مسئولین در میان بگذارد.